De werfmuren   van Utrecht

De beroemde werfkelders zijn eigenlijk stenen boogbruggen, één voor ieder grachtenpand. Er stroom geen water onderdoor, maar de kelder van het huis is op deze manier doorgetrokken, onder de straat door tot aan de werf. Zo kon handelswaar op die lage kade gelost worden en in huis gebracht zonder het verkeer op de 'hoge weg' te hinderen. Omdat de tongewelven haaks op de rooilijn geslagen zijn, wordt de druk van het gewelf (en het verkeer dat eroverheen dendert) afgevoerd naar de gewelven van de buren. Die kunnen dat wel hebben, geholpen door een aardpakket tussen de rondingen. Kortom: aan de kant van de gracht hoeft geen druk opgevangen te woerden en zou de straatkelder eigenlijk wel open kunnen blijven. De houten schotten, die op oude afbeeldingen soms nog te zien zijn, bewijzen dit verhaal over het krachtenspel.
De stenen afsluitmuur van de werfkelder is de werfmuur, hij hoorde bij de kelder, en om de paar meter was er dus een andere eigenaar. En dat was te zien: de ene werfmuur was goed onderhouden, de ander stond op instorten. Voor de werven zelf gold eenzelfde verhaal.